ఉప్పుయోగాలు 14 వేలు

ఎందుకంటే.. ఉప్పు మానవ నాగరికతకి పునాది వేసింది. ఉప్పు రాజ్యాల్ని ఏర్పరచింది.. వాటిని కూల్చేసింది. దాని వెనక ఇంత చరిత్ర ఉంది కాబట్టే ఉప్పు ఎన్ని గొప్పలైనా పోతుంది. ఈ రోజుల్లో అయితే మంచు ఎక్కువగా కురిసే దేశాల్లో ఉప్పు లేకపోతే రోడ్ల మీద ఎక్కడి మంచు అక్కడే ఉండిపోతుంది. ఎక్కడి వాహనాలు అక్కడ నిలిచిపోతాయి. అంతేనా..! మనం ఉపయోగించే వేల రకాల వస్తువుల తయారీకి ముడిసరుకు ఉప్పే. ఇలా చెప్పుకుంటూపోతే ఉప్పు ఉపయోగాలు 14 వేలవుతాయి. ఇన్ని రకాలుగా మానవునికి ఉపయోగపడుతున్న ఉప్పుగొప్పలే ఈ స్టోరీ.
పసిపిల్లాడు కూడా తినేదాంట్లో ఉప్పు తక్కువైతే 'అస్సలు బాగోలా' అన్నట్టు మొహం పక్కకు తిప్పుకుంటాడు. నోట్లో పెట్టిన దాన్ని ఊసేస్తూ విచిత్రంగా చూస్తాడు. అలా మొదలవుతుంది మనకీ ఉప్పుకీ సంబంధం.. తీపి, పులుపులు తిన్నట్టు ఉప్పు తినలేం. తీపి తక్కువగా ఉన్నా స్వీట్లు తినేస్తాం. పులుపు తక్కువైనా ఎలాగో ఎడ్జస్ట్ అయిపోతాం. చేదు, వగరు తక్కువైతే మరీ మంచిది అనుకుంటాం. అదే ఉప్పులేని చప్పిడి తిండి తినడమంటేనో! ఆ తిండి తినడం ఎంత కష్టమో పచ్చకామెర్లు వచ్చి పథ్యం చేసేవాళ్లని అడిగితే చెబుతారు. అలాగని ఉప్పు ఎక్కువైనా తంటాయే. మిగతా రుచుల్ని ఉప్పు నియంత్రించగలదు కాని ఉప్పదనాన్ని తగ్గించాలంటేనో..! ఆ పనిని రంగూ రుచీ వాసనా లేని నీరు చేయగలదేమో కాని మిగతా ఏది కలిపినా దాని ప్రభావాన్ని తగ్గించలేదు. అదీ ఉప్పుకున్న స్పెషల్ క్వాలిటీ.
లేచిన దగ్గర్నుంచీ..

ఆ యువకుడేమో తెల్ల మొహం వేసి...ఏమో! అన్నట్టు నోరు తెరిచి, అలా గుడ్లప్పగించి చూస్తాడు. నిజమే టూత్ పేస్ట్లో ఉప్పు కీలకం. ఉప్పుకి బేకింగ్ సోడా కలిపితే పండ్ల పొడి తయారైపోతుంది. ఉప్పు, బొగ్గు కలిపి పొడి చేసి పండ్లపొడిగా వాడే వాళ్లూ ఉన్నారు. అంతెందుకు... కళ్లు పుసి కట్టినా, నీళ్లు కారుతున్నా ఉప్పునీళ్లతో కడిగితే తగ్గిపోతుంది. శరీరంపై గాయాల్ని కూడా ఉప్పునీళ్లతో కడగమంటారు. ఉప్పుతో ఫేస్ మసాజ్ చేస్తే డెడ్ స్కిన్(మృత కణాలు) తొలగిపోతుంది. ఇవన్నీ నిజమేనా అనే డౌట్ మీకొస్తే.. ఒక్కసారి 'సాల్ట్ ఇనిస్టిట్యూట్' వెబ్సైట్కి వెళ్లి చదువుకోవచ్చు. ఇవన్నీ వాళ్లు చెబుతున్నవే. ఇలాంటి ఉపయోగాలు మొత్తం రాస్తే.. జస్ట్ ఓ పద్నాలుగు వేలొస్తాయి. ఇన్ని ఉపయోగాలున్న ఉప్పు గొప్పది కాక మరేంటి..?
పంటపొలాల్లో నుంచి వంటింటిదాకా

ఇదంతా తెలిసిందే. నిజానికి ఉప్పు మరో పని కూడా చేస్తుంది. వంటలకి మంచి రుచిని తీసుకురావడమే కాదు.. వాటిని చకచకా ఉడికేలా చేస్తుంది ఉప్పు. ఎలాగంటే.. నీటిలో ఉప్పు వేయడం వల్ల ఆ నీరు ఉష్ణోగ్రత సున్నాకంటే తగ్గినా గడ్డ కట్టకుండా ఉండడమే కాదు.. ఉప్పు కలిపిన నీరు 100 డిగ్రీ సెల్సియస్ వద్ద ఆవిరైపోదు.. అంతకన్నా ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత వద్ద కూడా నీరుగానే మరుగుతూ ఉంటుంది.. వంద డిగ్రీల వద్ద ఉడికే కూర 105 డిగ్రీల వద్ద ఉడికితే తొందరగా ఉడుకుతుందిగా.. అందుకే వంట చేసేటప్పుడు ఉప్పు వల్ల వంటలు త్వరగా ఉడుకుతాయి. టైము, గ్యాసు రెండూ సేవ్ అవుతాయి. ఇలాంటి ఉపయోగాలు చాలా ఉన్నాయి.
ఉప్పుతో ఊరేస్తారు

'పప్పుచారు, ఉప్పుచేప'ల కాంబినేషన్ ఎంత టేస్టీగా ఉంటుందో మనకు తెలిసేదే కాదు. ఇప్పుడంటే రిఫ్రిజరేటర్లు, డీప్ ఫ్రీజర్లు, కోల్డ్ స్టోరేజిలు వచ్చేశాయి... ఒకప్పుడు మాత్రం దేన్ని నిల్వ ఉంచాలన్నా ఉప్పు పాతరేయడమే. అందుకే అంటారు.. ఉప్పు కనుగొనడం మానవ నాగరికత పునాదుల్లో ఒకటని. ఉప్పు మన పూర్వికులకిఆహార భద్రత కల్పించింది. అదే లేకపోతే మన పూర్వికులు ఎప్పటికప్పుడు దొరికిన ఆహారం మీదే బతకాల్సి వచ్చేది. లేదా నిత్యం ఆహారం కోసమే వెతుక్కోవాల్సి వచ్చేది, వలసలు వెళ్లాల్సి వచ్చేది. ఒక్క ముక్కలో చెప్పాలంటే ఉప్పే లేకపోతే మన పూర్వీకులు ఆహారాన్ని నిల్వ ఉంచుకోగలిగేవారే కాదు... కట్ చేస్తే... నేడు ఇంత ఎక్కువగా మనకు రక్తపోటు, గుండెపోటు వచ్చేవీ కాదు.
బీపీ, హార్ట్ ఎటాక్

ఇంత తింటాం

'కొంచెం కారంగా.. కొంచెం ఇష్టంగా.. కొంచెం ఉప్పగా..' అని పాడుకుంటూ ఉప్పగా పుల్లగా ఉండే పొటాటో చిప్స్, సాల్ట్ బిస్కట్స్ కరకరా నమిలేస్తున్నాం. రంగు కోసమని, గరుకుదనం కోసమని వాటి తయారీలో ఇష్టం వచ్చినట్టుగా ఉప్పు వాడేస్తున్నారు. అందుకే చిప్స్ ప్యాకెట్లతో సావాసం చేస్తే వంట్లో ఉప్పు పెరుగుతుంది. అభివృద్ధి చెందిన చాలా దేశాల్లో ఈ అలవాటు మరీ ఎక్కువైంది. వాళ్లు ఇంటిలో తినేది ఎప్పుడో ఒకరోజే. ఎప్పుడూ బయటతిండే. అందుకే ఉప్పు తగ్గించండని సూచనలు, సలహాలు చేస్తున్నాయి ఆ దేశాలు.
అక్కడ ఉప్పుని నిషేధించారు
ఇదిలా ఉంటే మరో అడుగు ముందుకు వేసి ఏకంగా ఉప్పుపై నిషేధం విధించారు న్యూయార్క్ నగర పాలకులు. న్యూయార్క్లో నగరంలో ఉన్న ఏ రెస్టారెంట్లోనూ వంటల్లో ఉప్పు వాడకూడదని ఈ ఏడాది మార్చి ఐదున ప్రకటించింది నగరపాలక సంస్థ. ఒకవేళ వాడితే చెఫ్తో పాటు రెస్టారెంట్ యజమాని కూడా వెయ్యిడాలర్ల జరిమానా చెల్లించాలని పేర్కొంది. అమెరికా లాంటి దేశాల్లో ఆహారం వండేటప్పుడు పెద్దగా ఉప్పును వాడరు. తినేటప్పుడే ఎవరికి అవసరమైనంత ఉప్పు వాళ్లు చల్లుకుని తింటారు కాబట్టి చెఫ్లు చప్పిడి వంటలే చేయాలని తేల్చి చెప్పింది. ఉప్పుపైన యుద్ధమంటే మాపై యుద్ధమే అని, మా చేతులు కట్టేయడమేనని వాపోతున్నారు చెఫ్లు. మా ఉద్దేశం ప్రజారోగ్యం కాపాడడమే అంటున్న ప్రజాప్రతినిధులు మాత్రం ఉప్పుపై యుద్ధాన్ని విరమించుకోవడానికి ససేమిరా అంటున్నారు.
చరిత్ర సృష్టించింది..

విలువైన వనరుగా ఓ వెలుగు వెలిగిన రోజుల్లో చిన్న పట్టణాల్ని సైతం నగరాలుగా మార్చేసింది ఉప్పు. బ్రిటన్లోని లివర్పూల్ నగరం అలా ఎదిగిందే. 19 శతాబ్దంలో Cheshire salt mines నుంచి తీసిన ఉప్పు ఎగుమతి అంతా లివర్పూల్ ఓడరేవు నుంచే జరిగేది. అంతర్జాతీయంగా ఉప్పుకి గిరాకీ పెరగడంతో వాణిజ్యం పెరిగింది.. లివర్పూల్ చిన్న టౌన్ నుంచి ప్రపంచ స్థాయి నగరంగా ఎదిగింది. ఉప్పు గనులకు పెట్టింది పేరైన ఆస్ట్రియాలోని శాల్జ్బర్గ్ నగరాన్ని ఇప్పటికీ 'ది సిటీ ఆఫ్ సాల్ట్' అని పిలుస్తారు. క్రీస్తుపూర్వమే ప్రపంచ వాణిజ్యానికి పునాది వేసిన సిల్క్రోడ్ లాగే ఉప్పు ఉత్పత్తి, వాణిజ్యం పెరగడంతో యూరప్ అంతటా సాల్ట్ రోడ్లూ ఏర్పడ్డాయి ఒకప్పుడు. రోమన్ సైనికులకు జీతం 'ఉప్పు' రూపంలో ఇచ్చేవారంటే ఉప్పుకి ఎంత విలువుండేదో ఊహించుకోవచ్చు.
మంచుని తొలగించడానికీ మంటలు ఆర్పడానికీ
మంచు ఎక్కువగా కురిసే దేశాల్లో ఉప్పులేకపోతే నల్లటి రోడ్లన్నీ తెల్లటి మంచు పొర కింద మగ్గిపోవాల్సిందే. ఎక్కడి వాహనాలు అక్కడ ఆగిపోయి రవాణా వ్యవస్థ స్తంభించిపోవాల్సిందే. మరి ఉప్పేం చేస్తుంది..? అమెరికా, కెనడా, రష్యాలాంటి ధృవానికి దగ్గరగా ఉన్న దేశాల్లో మంచు తుపానులు సర్వసాధారణం. అడుగుల ఎత్తున కురిసిన మంచు రోడ్డు ఉపరితలానికి గట్టిగా అతుక్కుపోవడం వల్ల ఆ మంచు తొలగించడం యంత్రాలకు కష్టమవుతుంది. ఉప్పుకి ఉన్న లక్షణం ఏమిటంటే దాన్ని కలిపిన నీరు మైనస్ 21 డిగ్రీల వద్ద కూడా గడ్డకట్టకుండా ద్రవరూపంలోనే ఉంటుంది. అందుకే గడ్డ కట్టిన మంచు మీద ఉప్పు చల్లితే అది కరిగిపోతుంది. అలాగని కురిసిన మంచునంతా కరిగిస్తే ఆ నీళ్లెక్కడికి పోతాయి? పైగా అందుకు ఎంత ఉప్పు కావాలో.
పైగా ఆ ఉప్పంతా భూమిలో కలిస్తే రోడ్ల చుట్టుపక్కల నేలంతా చవుడుబారిపోవ డం ఖాయం. మంచు అంత గట్టిగా రోడ్డు ఉపరితాలనికి కరుచుకోకపోతే సులభంగా దాన్ని తొలగించవచ్చు. అందుకే మంచు కురిసే కాలంలో గడ్డకట్టిన ఉప్పును కాని, ఉప్పు నీళ్లు కాని రోడ్ల మీద చల్లుతారు. మంచు కురిసినపుడు ఆ ఉప్పు నీరు రోడ్డు ఉపరితలానికి, మంచుకి మధ్య ఒక అడ్డు పొరలా ఏర్పడుతుంది. ఆ నీటి పొర గడ్డకట్టదు కాబట్టి మంచు తొలగించే యంత్రాలు పని తేలికగా చేసేస్తాయి. అమెరికా, కెనడా లాంటి దేశాల్లో ఉత్పత్తి చేసే ఉప్పులో అధికశాతం ఈ రహదారులపై మంచుని తొలగించడానికే వాడతారు. ఆ దేశాల్లో హైవేల పక్క పెద్దపెద్ద ఉప్పు గోడౌన్లుంటాయి.
మంచుని తొలగించడమే కాదు.. మంటల్ని కూడా ఆర్పుతుంది ఉప్పు. మంటలనార్పే యంత్రాల్లో వాడే పదార్థాల్లో ఉప్పు ముఖ్యమైనది. మంటలు చెలరేగినపుడు ఉప్పు ఆ మంటల్లోని వేడిని గ్రహించడమే కాకుండా ఆక్సిజన్తో చర్యనొందుతుంది.. ఫలితంగా ఆ ప్రదేశంలో ఆక్సిజన్ తగ్గిపోయి మంటలు త్వరగా ఆరిపోతాయి.
వీటికి ఉప్పే ముడిసరుకు

సాల్టుకొక ఇనిస్టిట్యూట్...
ఇలా ఉప్పు ఉపయోగాలన్నిటినీ లెక్కపెడితే 14 వేలవుతాయి అంటోంది సాల్ట్ ఇనిస్టిట్యూట్. ఉప్పుకి సంబంధించి 'ఏ టూ జడ్' సమాచారాన్ని అందించడానికి దాదాపు శతాబ్దం క్రితమే వెలిసింది ఈ ఇనిస్టిట్యూట్. ప్రముఖ ఉప్పు తయారీదారులుకలిసి 1914లో నెలకొల్పిన ఈ సంస్థ కార్యాలయం అమెరికాలోని అలెగ్జాండ్రియా అనే చిన్న పట్టణంలో ఉంది. అటు సామాన్య ప్రజలకు, ఇటు తయారీదారులకు అవసరమైన సమాచారాన్ని అందించడమే కాదు.. పలు పరిశోధనలు కూడా చేస్తోందీ సంస్థ. అన్ని ఉపయోగాలున్న ఉప్పు గురించి స్కూల్ పిల్లలకి చెబితే చిన్నప్పటి నుంచే వారికి ఉప్పు విలువ తెలుస్తుంది కదా! అందుకే హైస్కూల్ టీచర్లకు ఉప్పు ఉపయోగాల గురించిన సమగ్ర పాఠ్య ప్రణాళికను తయారు చేసి ఉచితంగా ఇస్తున్నారు.
ఇది ఉప్పుకి ప్రత్యామ్నాయం
